Na prawidłową pracę układu hormonalnego podwzgórze mózgu-przysadka-jajnik, a co za tym idzie na przebieg cyklu wpływa wiele czynników. Od ogólnego stanu zdrowia począwszy, na sytuacjach występujących sporadycznie w danym cyklu skończywszy. Jest to często kwestia indywidualna dla danej kobiety. Można jednak wyróżnić pewną pulę sytuacji najczęściej zaburzających przebieg cyklu.

Należą do niej :

• stres – jednorazowy lub długotrwały;
• choroba, w tym zaburzenia hormonalne;
• nadmierny, nietypowy wysiłek fizyczny;
• niewłaściwa, zbyt uboga i nieurozmaicona dieta;
• warunki i przebieg snu (docierające w nocy światło zaburza wydzielanie melatoniny, co wpływa na pracę przysadki mózgowej);
• wyjazdy, zmiany klimatu;

Kobieta prowadząca obserwacje cyklu, na bieżąco wychwytuje jego zaburzenia i dostosowuje interpretacje do warunków zaistniałych w danym cyklu. Prowadzenie obserwacji może ułatwić i/lub przyśpieszyć zauważenie problemów zdrowotnych i szybszą interwencją diagnostyczną i leczniczą.

Obserwacja zmian zachodzących w cyklu umożliwia rozpoznanie faz cyklu oraz stanowi konkretne narzędzie pomocne przy podejmowaniu przez małżonków świadomych decyzji prokreacyjnych (planowanie lub odkładanie poczęcia dziecka) bez naruszania płodności, fizjologii i przebiegu współżycia. Służą do tego konkretne narzędzia zwane Metodami Rozpoznawania Płodności (MNRP, MRP, NPR...).